Nirzaras | Tryambak Bapuji Thombre [Balkavi] | Marathi Kavita | निर्झरास

Nirzaras | Tryambak Bapuji Thombre [Balkavi]

गिरिशिखरे, वनमालाही दरीदरी घुमवित येई
कड्यावरुनि घेऊन उड्या खेळ लतावलयी फुगड्या

घे लोळण खडकारती, फिर गरगर अंगाभवती,
जा हळूहळू वळसे घेत लपत-छपत हिरवाळीत,

पाचूंची हिरवी राने झुलव गडे, झुळझुळ गाणे ।
वसंतमंडप - वनराई आंब्याची पुढती येई

श्रमलासी खेळून खेळ नीज सुखे क्षणभर बाळ ।
हीं पुढची पिवळी शेतें सळसळती - गाती गीतें,

झोप कोठुनि तुला तरी, हास लाडक्या । नाच करी
बालझरा तूं बालगुणी, बाल्यचि रे । भरिसी भुवनी ।
***

बालतरू हे चोहिकडे, ताल तुला देतात गडे!
प्रेमभरे त्यावर तूहि, मुक्त-मणि उधळून देई!

बुदबुद-लहरी फुलवेली, फुलव सारख्या भवताली
सौंदर्ये हृदयामधली, हे विश्वी उधळून खुली

गर्द सावल्या सुखदा, वेलीची फुगडी होई!
इवलाली गवतावरती, रानफुले फुलती हसती

झुलवित अपुले तुरे-तुरे, निळी लव्हाळी दाट भरे
जादूनेच तुझ्या बा रे? वन नंदन बनले सारे!

सौंदर्याचा दिव्य झरा, बालसंतचि तू चतुरा
या लहरीलहरीमधुनी, स्फूर्ती दिव्य भरिसी विपिनी
***

आकाशामधुनी जाती, मेघांच्या सुंदर पंक्ति
ती संध्या खुलते वरती, नीलारुण फलकावरती

इंद्रधनूची कमान ती, रम्य तारका लुकलुकती
शुभ्र चंद्रिका नाच करी, स्वर्गधरेवर एकपरी

ही दिव्ये येती तुजला, रात्रंदिन भेटायाला!
वेधुनि त्यांच्या तेजाने, विसरुनिया अवघी भाने

धुंद हृदय तव परोपरी, मग उसळे लहरीलहरी
त्या लहरीमधुनी झरती, दिव्य तुझ्या संगीततति!

नवल न, त्या प्राशायाला, स्वर्गहि जर भूवर आला!
गंधर्वा तव गायन रे, वेड लाविना कुणा बरे!
***

पर्वत हा, ही दरीदरी, तव गीते भरली सारी
गाण्याने भरली राने, वर-खाली गाणे गाणे!

गीतमय स्थिरचर झाले, गीतमय ब्रम्हांड झुले!
व्यक्त तसे अव्यक्तहि ते, तव गीते डुलते झुलते!

मुरलीच्या काढित ताना, वृंदावनि खेळे कान्हा
धुंद करुनि तो नादगुणे, जडताहि हसवी गाने

दिव्य तयाच्या वेणुपरी, तूहि निर्झरा! नवलपरी
गाउनि गे झुळझुळ गान, विश्वाचे हरिसी भान!

गोपि तुझ्या हिरव्या वेली, रास खेळती भवताली!
तुझ्या वेणुचा सूर तरी, चराचरावर राज्य करी
***

काव्यदेविचा प्राण खरा, तूच निर्झरा! कविश्वरा!
या दिव्याच्या धुंदिगुणे, दिव्याला गासी गाणे

मी कवितेचा दास, मला, कवी बोलती जगांतला,
परि न झरे माझ्या गानी, दिव्यांची असली श्रेणी!

जडतेला खिळुनी राही, हृदयबंध उकलत नाही!
दिव्यरसी विरणे जीव, जीवित हे याचे नाव

ते जीवित न मिळे माते, मग कुठुनि असली गीते?
दिव्यांची सुंदर माला, ओवाळी अक्षय तुजला!

तूच खरा कविराज गुणी, सरस्वतीचा कंठमणी
अक्षय तव गायन वाहे, अक्षयात नांदत राहे!
***

शिकवी रे, शिकवी माते, दिव्य तुझी असली गीते!
फुलवेली-लहरी असल्या, मम हृदयी उसळोत खुल्या!

वृत्तिलता ठायी ठायी, विकसू दे सौंदर्याही!
प्रेमझरी-काव्यस्फूर्ति, ती आत्मज्योती चित्ती

प्रगटवुनि चौदा भुवनी, दिव्य तिचे पसरी पाणी!
अद्वैताचे रज्य गडे, अविच्छिन्न मग चोहिकडे!

प्रेमशांतिसौंदर्याही, वेडावुनि वसुधामाई
मम हृदयी गाईल गाणी, रम्य तुझ्या झुळझुळ वाणी!

आणि असे सगळे रान, गाते तव मंजुळ गान,
तेवि सृष्टीची सतार ही, गाईल मम गाणी काही!
***

__[त्र्यंबक बापूजी ठोमरे] बालकवी